دکتر یحیی عدل
دکتر یحیی عدل در سال ۱۲۸۷ شمسی در تهران و در خانوادهای متمکن به دنیا آمد. پدرش یوسف عدل (مکرم الملک و بعداً قائم مقام) بود که در زمان ولیعهدی احمد شاه کفالت حکومت آذربایجان را داشته و در دورهی رضاخان، ۴ دوره وکیل مجلس میگردد. مادرش دختر مقتدر الدوله (پسر عباس میرزای ولیعهد) بوده است. پدر بزرگش حاج علی آقا معمم بود و میگویند پل آجی چای (تلخه رود) را در حوالی تبریز را او احداث کرده است.
بعد از مدتی پدر یحیی، او را به سفارش برادرش که در پاریس زندگی میکرد (عموی دکتر یحیی عدل) به همراه برادر ارشدش غلامرضا، به پاریس فرستاد.
یحیی به توصیهی عمویش، حبیب عدل، که در تهران به رادیولوژی مشغول بود، به طب رفت. او در طی ۴ سال انترنی نزد پروفسور گریگوار، جراح معروف و رئیس بخش جراحی و آناتومی پاریس، آنقدر خوب درخشید که از عدل خوشش آمد و او را رئیس درمانگاه خود کرد.
عدل در امتحان اگرگاسیون هم شرکت کرد ولی چون خارجی بود، فرانسه اجازهی استخدام در کادر دانشگاهی را نمیداد ولی به علت درخشش او و مساعدت پروفسور گرگوار، مادهای در قانون اضافه کردند و پروفسور «ژان گاسه» نیز نوبت پروفسوری خود را به او داد. لذا عدل به مقام پروفسوری رسید و به رغم اصرار فراوان به ماندن در فرانسه، در سال ۱۳۱۸ خورشیدی و درست یک ماه پیش از شروع جنگ جهانی دوم به ایران بازگشت و به خدمت نظام رفت.
زمان بازگشت دکتر عدل، پروفسور «اوبرلین» فرانسوی را برای سامان دادن به وضع دانشکدهی پزشکی تهران استخدام کرده بودند و او عدل را برای تدریس انتخاب کرد.
دکتر عدل هر ساله در تابستان به پاریس میرفت، کارهای نوین جراحی را سوغات میآورد و وسایل جراحی را با هزینهی خود خریده و به بیمارستان اهدا میکرد.
اما مهمتر ازابداعات جراحی و علمی ایشان، از مشخصههای بارز او تعلیم نکات اخلاقی به شاگردانش بود، بطوریکه وی به هیچکس بدی نمیکرد و بدگویی در باره کسی را قبول نمیکرد. گذشت زیادی داشت و از اعتبار علمی و اجتماعی خود که با جراحی اکثر رجال و صاحب منصبان و مقامات کشوری و لشکری و روحانی به دست آمده بود، برای رفع بسیاری از گرفتاریهایی که برای همکاران و اطباء پیدا می شد، استفاده کرده از حقوق آنها نیز دفاع میکرد. در عوارض جراحی که برای شاگردان پیش میآمد، سینه خود را سپر کرده و مسئولیتها را خود به عهده میگرفت و در درمان عوارض حاصله مزدی دریافت نمیکرد.
اوصاف این مرد باهوش و نابغه توصیف ناپذیر است بطوریکه ایشان تا 93 سالگی بدون لرزش دست و ناراحتی دید اعمال جراحی بسیار مشکل و بزرگ را انجام میداد. وی اهتمام زیاد داشت که شاگردان خوب را برای بهتر شدن کار و سوادشان به خارج بفرستد و توصیههای ایشان را همکاران فرانسویشان با جان و دل قبول میکردند.
پروفسور عدل در 14 بهمن سال 1381 در سن 94 سالگی با سابقهی بیش از 70 سال جراحی و آموزش و پرورش شاگردان بیشماری دیده از جهان فرو بست و با مراسمی کم نظیر تشییع شد.